Maria von Platen i Hjalmar Söderberg

Pierwowzorem postaci Lydii z „Niebłahych igraszek” jest Maria von Platen, z domu Hallenborg. Romans z nią stał się dla Söderberga inspiracją do napisania tej powieści.
Maria Hallenborg urodziła się w Stångby na południu Szwecji 30 stycznia 1871 r., czyli była półtora roku młodsza od Söderberga. Jej ojciec dzierżawił posiadłość, która stanowiła zaplecze dla utrzymywania armijnych koni. W wieku 19 lat Maria wyszła za 45-letniego rotmistrza Skańskich Huzarów Wilkena von Platena. Małżeństwo nie było szczęśliwe i w 1902 roku Maria porzuciła męża, przenosząc się do Sztokholmu.
Jak sama wspomina, w jej rodzinnym domu czytanie było niemal zakazane jako bezproduktywne zajęcie dla osób leniwych. Do Oscara Levertina (uczęszczała na jego wykłady z literatury) pisała: „Czy wiecie, wy piszący książki, że jest wielu, bardzo wielu ludzi, którzy nigdy nie biorą książki do ręki, nigdy nie odczuwają potrzeby wyjścia poza codzienne plotki!” Kiedy dużo później przekonała się, czego ją pozbawiono, wyznała: „Kocham książki, kocham czytać, nader wszystko.” Z powodzeniem próbowała też swoich sił jako tłumaczka, w 1906 r. wydała przekład zbioru nowel Anatole'a France'a pt. „Klio”.

portret Marii von Platen

Maria von Platen


W październiku 1901 r. Hjalmar Söderberg opublikował „Młodość Martina Bircka”. Maria von Platen tak opisywała swoje wrażenia z lektury i nawiązanie znajomości z pisarzem: „Zakochałam się w 'Martinie Bircku', napisałam do autora, którego wówczas nie znałam i nigdy nie widziałam, że sprawiłby mi ogromną radość, gdyby kiedyś zechciał napisać do mnie kilka słów. A wyszło z tego wiele słów, na koniec szalonych i namiętnych. (...) Kiedy teraz patrzę na to z perspektywy czasu, było to jak stanięcie na ślubnym kobiercu z zawiązanymi oczami.”
Söderberg był wówczas żonaty z Märtą Abenius, w grudniu 1903 roku urodziło im się trzecie dziecko, ale małżeństwo się rozpadało. Z Marią osobiście spotkał się po raz pierwszy prawdopodobnie wiosną 1903 r., a latem nawiązali romans. Romans był burzliwy, w jego trakcie Maria zdradziła Söderberga z innym pisarzem, Henningiem von Melstedem. Ostateczne zerwanie nastąpiło w 1906 r. po kolejnej zdradzie Marii. Poza tym niewiele wiadomo, nie zachowała się żadna korespondencja między tymi dwojgiem, Söderberg był dyskretny do tego stopnia, że jego biografowie odkryli tożsamość Marii von Platen dopiero w latach 60., pół wieku po ukazaniu się „Niebłahych igraszek”.
Jak wyglądała Maria? „Miała piwne oczy i złociste blond włosy. Oczy często się uśmiechały. Wzrostu była nieco powyżej średniego, trzymała się prosto. Ujmujące rysy twarzy. Była zdecydowaną wegetarianką i abstynentką i przy żadnej okazji nie czyniła wyjątków. (...) Była bardzo muzykalna i lubiła chodzić do opery.”
Wiosną 2006 roku w Szwecji ukazała się książka poświęcona Marii von Platen autorstwa Kurta Mälarstedta pt. „Życie na własnych warunkach”.


Fragment „Niebłahych igraszek”